1. Co to jest wirus?

Naturalny wirus to submikroskopowa istota mogąca rozwijać się tylko wewnątrz żywej komórki, który zaraża i niszczy. Jak więc można mówić o wirusach komputerowych?
Nowoczesne komputery są tak szybkie, że mogą wykonywać kilka zadań jednocześnie. Można to zaobserwować w systemie Windows, gdy formatowana jest dyskietka, komputer w tym czasie wyświetla bieżącą godzinę (w pasku zadań), można otworzyć okno dowolnej aplikacji, czy też ułożyć pasjansa. Mimo tylu uruchomionych zadań, komputer radzi sobie z innymi i nie przerywa żadnego z nich.

Wobec tego mogą istnieć programy, które, mimo że nie poinformują użytkownika o swoim działaniu, będą wykonywały swoje zadania i nie zostaną wykryte.

Wirus komputerowy to program napisany przez człowieka, mający za zadanie powielanie samego siebie i zarażanie jak największej liczby dysków, programów plików, a także wykonywanie pewnych zadań, takich jak zmiana zawartości plików, wyświetlanie dziwnych komunikatów, niszczenie plików, itp.

2. Jak działają wirusy?

Aby zainfekować system komputerowy, musi dojść do uruchomienia w nim programu zarażonego wirusem, bądź użycia zarażonej dyskietki. Po tym fakcie wirus przystępuje do działania. Aby mieć dobre warunki do rozmnażania się i działania, musi on przejąć kontrolę nad systemem.
Jeżeli to uczyni, będzie wiedział, kiedy uruchamiamy program lub wkładamy dyskietkę do stacji dysków.
Kontrolę nad systemem wirusy realizują przez zarażanie plików systemowych. Dalsze działanie wirusa polega na infekowaniu kolejnych programów lub dysków. Wirusy, które atakują pliki, noszą nazwę wirusów plikowych. Te, które przenoszą się poprzez dyski to wirusy dyskowe. Nowoczesne wirusy posiadają mechanizmy, mające na celu utrudnienie ich wyszukania lub ukrycie ich działalności. Wirusy potrafią się zakodować, tak żeby nie zostać wykrytym, a w momencie uruchomienia samoistnie się rozkodować.
Oprócz typowych wirusów istnieją także programy o podobnym działaniu. Przykładem mogą tu być tzw. "Konie Trojańskie", które mogą np. wyświetlać na ekranie ładny obrazek, a w tym czasie kasować zawartość twardego dysku.

3. Skąd się biorą wirusy?

Napisanie programu wirusa wymaga bardzo dobrej znajomości zarówno samego programowania, jak i sprzętu, na którym wirus ten ma działać. Wirusy są, więc na pewno pisane przez dobrych programistów. Narzuca się pytanie, dlaczego? Przyczyny są różne. Najczęściej jest to zwykła chęć własnych umiejętności, czy zaprezentowanie talentu.

4. Jak sobie radzić z wirusami?

Po pierwsze "lepiej zapobiegać niż leczyć".

a) Należy używać tylko legalnie zakupionego oprogramowania.
b) Należy zawsze posiadać kopie zapasowe swoich programów i danych.
c) Należy unikać programów z niepewnych źródeł. Plikom pochodzącym z Internetu należy się dokładnie przyjrzeć.
d) Należy chronić dostępu do kopii zapasowych.
e) Należy posiadać aktualną wersje programu antywirusowego.
f) Warto nadać najbardziej zagrożonym plikom atrybut "TYLKO DO ODCZYTU". Najbardziej zagrożone pliki to te z rozszerzeniem: EXE, COM, SYS.
g) Każda niepewna dyskietka bądź płyta powinna być sprawdzona przy pomocy programu antywirusowego.

Bibliografia:
- doradcy i specjaliści Biura CONSULTOR obsługa komputera w środowisku Windows.

Opracował Albert Puliński z klasy 5 b.