INTERNET - WYZWANIA, ZAGROŻENIA, NADZIEJE

 

Strona główna

 

 

 STRONA UTWORZONA W RAMACH ZALICZENIA PRZEDMIOTU "EDUKACYJNE STRONY WWW" W RAMACH STUDIÓW PODYPLOMOWYCH "KSZTAŁCENIE ZDALNE W EDUKACJI"

MATERIAŁY DO LEKCJIINFORMATYKA

 

 

 

 BEZPIECZNY INTERNET - RADY DLA RODZICÓW

Internet oferuje dzieciom i młodzieży fantastyczne możliwości odkrywania, zawierania znajomości i tworzenia w sieci. Z jego używaniem wiążą się jednak także zagrożenia. Jest to przecież okno na świat dorosłych zawierające materiały nieodpowiednie dla dzieci.

Jak rodzice mogą pomóc dzieciom w zminimalizowaniu tych zagrożeń? Nie ma prostej odpowiedzi na to pytanie. Zagrożenia różnią się w zależności od wieku dziecka i tego, na ile sprawnie potrafi ono obsługiwać komputer.

Najważniejszą kwestią jest zabezpieczenie swoich prywatnych materiałów na komputerze, czyli zapewnienie mu ochrony przed wirusami i aktualizowanie oprogramowania. W przypadku dzieci bezpieczeństwo danych można zwiększyć, stosując filtrowanie treści i ustawienia dostępne w wielu programach.

Oczywiście ważne jest, aby komputer był w dobrym stanie technicznym. Dla dzieci i młodzieży Internet to jednak przede wszystkim miejsce spotkań, w którym mogą natknąć się nie tylko na znajomych, ale i osoby obce. W sieci można doświadczyć przykrości, napastowania, a nawet przemocy. Według mnie najlepszym zabezpieczeniem jest zdanie się na zdrowy rozsądek. Przede wszystkim trzeba poinformować dzieci o zagrożeniach istniejących w Internecie, żeby umiały zachowywać się bezpiecznie, oraz być gotowym do omówienia z nimi wszystkich wątpliwości, jakie mogą powstać w związku z korzystaniem z sieci.

Pseudonimy są zabezpieczeniem

Ludzie często posługują się w Internecie pseudonimami, które pozwalają im uniknąć ujawnienia tożsamości. Prowadzenie rozmowy pod pseudonimem jest bezpieczne. Nie można Cię namierzyć, dopóki sam nie podasz swoich danych kontaktowych. Ta anonimowość może jednak prowadzić do nieodpowiedniego zachowania i używania wulgarnego języka przez niektóre osoby. W grupach dyskusyjnych często udziela się stałe grono osób.

Hasła są tajne

Aby wziąć udział w rozmowie w sieci, często trzeba utworzyć własny profil lub tożsamość. Profil to opis użytkownika zawierający dane identyfikacyjne lub pseudonim stosowany w rozmowach. Profile są zwykle zabezpieczane hasłem, aby uniemożliwić wykorzystywanie tożsamości innych osób. Nie powinno się ujawniać własnego hasła.

Ochrona prywatności – co możesz, a czego nie powinieneś mówić o sobie?

Poprzez czatowanie w sieci dzieci mogą rozmawiać ze swoimi rówieśnikami i zawierać nowe przyjaźnie; wiąże się to jednak z udzielaniem informacji o sobie. Dziecko nie powinno ujawniać w sieci danych osobowych umożliwiających jego identyfikację ani danych kontaktowych (tj. imienia i nazwiska, adresu pocztowego, numeru telefonu). Ochrona prywatności w sieci wymaga zrozumienia, w jaki sposób mogą zostać wykorzystane podawane informacje. Tożsamość użytkownika można odkryć poprzez powiązanie różnych informacji, jakie o sobie podaje, np. nazwy szkoły, klubu sportowego, regionu zamieszkania itp.

Zachowaj ostrożność przy ujawnianiu swoich danych kontaktowych i innych informacji o sobie. Przesyłane zdjęcia lub dane osobowe, które ujawniasz nieznajomym, mogą być dostępne dla wszystkich użytkowników Internetu. Dzienniki internetowe udostępnione w sieci mogą być tam przechowywane przez wiele lat. Po opublikowaniu w sieci tekstu lub zdjęcia tracisz kontrolę nad dalszym ich losem. Można je później łatwo skopiować do różnych lokalizacji, przez co ich usunięcie może okazać się niemożliwe.

Pamiętaj

  • Omów ze swoimi dziećmi zagrożenia związane z udostępnianiem danych osobowych.

  • Danych osobowych nie powinno się ujawniać w wielu różnych sytuacjach.

  • W żadnym wypadku nie ujawniaj swojego hasła nikomu, nawet dobrym znajomym. Hasła trzeba także regularnie zmieniać.

  • Internet to miejsce publiczne. Musisz mieć świadomość, że do Twoich zdjęć i innych informacji, jakie publikujesz w sieci, ma dostęp każdy użytkownik Internetu. Aby sprawdzić, jakie informacje o Tobie są dostępne w sieci, wpisz swoje imię i nazwisko do wyszukiwarki internetowej (np. www.live.com).

  • Dzieci muszą mieć możliwość porozmawiania z rodzicami o negatywnych doświadczeniach w Internecie.

Patrz także:

Ochrona prywatności w pokojach na czacie oraz korzystanie z komunikator

Poczta elektroniczna

Poczta elektroniczna (e-mail) to popularna metoda wysyłania wiadomości za pośrednictwem Internetu. Jej stosowanie wymaga jednak rozwagi.

Skrzynki e-mailowe mogą łatwo zapełnić się niechcianą pocztą lub spamem, często w formie wiadomości reklamowych nieadresowanych konkretnie do Ciebie. Poczta śmieciowa wiąże się nie tylko z ryzykiem otrzymania wirusa, ale także z możliwością otrzymania nieodpowiednich materiałów lub łączy nieprzeznaczonych dla dzieci i młodzieży.

Możesz także otrzymywać anonimowe e-maile o charakterze napastliwym, zastraszającym czy niepokojącym.

Więcej informacji znajdziesz w części Cybernetyczni napastnicy.

Co możesz zrobić:

Korzystaj z filtru antyspamowego

Zalecamy założenie dziecku konta pocztowego u dostawcy usług internetowych, który oferuje automatyczną ochronę antywirusową i filtrowanie spamu. Pozwoli to znacznie ograniczyć liczbę otrzymywanego spamu. Aby uzyskać więcej informacji, patrz dalej.

Odbieraj pocztę tylko od znanych nadawców

Najbezpieczniejszą, choć najbardziej ograniczoną formą korzystania z poczty elektronicznej, jest taka konfiguracja ustawień, aby dziecko miało wyłącznie dostęp do poczty przychodzącej z wybranych adresów. Wiele programów pocztowych umożliwia blokowanie wiadomości wysyłanych z konkretnych adresów e-mail.

Zastanów się, czy nie założyć anonimowego konta pocztowego

Adresy poczty elektronicznej mają często formę imię.nazwisko@domena.pl. Twoje imię i nazwisko to dane osobowe, których nie powinno się publicznie ujawniać. Jeśli dziecko chce korespondować z osobami poznanymi w sieci, powinno używać adresu, który nie ujawnia jego prawdziwej tożsamości, np. pseudonim01@domena.pl. Zaleca się, aby adres e-mail zawierał cyfry, wówczas jest trudniejszy do odgadnięcia i mniej podatny na odbieranie spamu. Nie zaleca się korzystania z tego samego pseudonimu w pokojach na czatach internetowych. Z tego rodzaju adresu łatwiej jest też zrezygnować, jeśli okaże się, że przychodzi na niego dużo spamu lub niechcianych wiadomości. W ramach usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu otrzymuje się zwykle kilka adresów poczty elektronicznej.

Czym jest czat?

Czat to otwarte internetowe grupy dyskusyjne, w których prowadzisz rozmowę w czasie rzeczywistymi, używając pseudonimu. Nazwy grup lub pokojów na czacie związane są często z konkretnym tematem lub grupą wiekową. W rozmowie może brać udział wielu uczestników, ale w większości przypadków możliwe są także rozmowy prywatne między dwoma rozmówcami. Rozmowy na czacie charakteryzuje własny język, etykieta, a nawet kultura. Rodzice powinni poznać zasady czatowania. Najlepiej, jeśli pomoże im w tym dziecko.

Czym jest IRC?

IRC (Internet Relay Chat) także umożliwia rozmowy w czasie rzeczywistym w Internecie. Posiada o wiele więcej opcji niż zwykłe czatowanie. Aby skontaktować się z wybranymi kanałami – grupami dyskusyjnymi lub pokojami – musisz posiadać specjalny program (klienta IRC). IRC umożliwia jednoczesną rozmowę na wielu kanałach, a także prowadzenie dwuosobowych rozmów prywatnych. Zasady bezpiecznego korzystania z IRC są takie same jak w przypadku pokojów na czacie.

Więcej informacji na temat IRC można znaleźć np. na stronie www.irc.pl.

Jak bezpiecznie czatować – instrukcje

Dzieci korzystające z czatu powinny wiedzieć, jak rozmawiać bezpiecznie. Dobrze jest rozważyć stosowanie następujących zasad czatowania:

1. Dbaj o bezpieczeństwo/poufność danych osobowych.

2. Powiadom administratora czatu, jeśli zauważysz przypadki napastowania lub sam padniesz jego ofiarą.

3. Jeśli nie czujesz się komfortowo, wyjdź z pokoju na czacie.

4. Jeśli na dowolnym etapie rozmowy poczujesz się niekomfortowo, powiedz o tym rodzicom.

5. Podczas czatowania bądź uprzejmy wobec innych.

Czym jest bezpieczne czatowanie?

Przyjemność z czatowania i jego bezpieczeństwo zależy w dużej mierze od tego, z kim rozmawiasz. Zwykle możesz ustalić, jak bezpieczny jest pokój na czacie, z którego korzysta Twoje dziecko, odpowiadając sobie na trzy pytania:

1. Czy pokój na czacie jest przeznaczony dla dzieci?

W pokojach przeznaczonych dla dzieci prawdopodobieństwo wystąpienia nieodpowiednich tematów rozmowy lub kontaktu z nieodpowiednimi ludźmi jest mniejsze.

2. Czy pokój na czacie jest moderowany?

Czasami pokoje mają dobrowolnych moderatorów, którzy kontrolują komunikację i mogą zablokować lub usunąć z nich osoby sprawiające problemy lub napastujące innych. Jeśli rozmowy nie są kontrolowane, pokój powinien przynajmniej posiadać przycisk umożliwiający kontakt z administratorem. Moderowane pokoje są bezpieczniejsze dla dzieci; bezpieczeństwo kontaktów wzrasta także, jeśli rozmowy są zapisywane.

3. Czy istnieje możliwość blokowania rozmówców?

Tak. Blokowanie oznacza, że wiadomości od konkretnej osoby nie są umieszczane w pokoju na czacie. Po zablokowaniu danej osoby jej wiadomości przestają pojawiać się na ekranie.

Rozmowa prywatna

Z osobą, którą poznasz w internetowej grupie dyskusyjnej, możesz nawiązać bardziej prywatną, dwuosobową rozmowę. Możesz na przykład rozpocząć konwersację w publicznym pokoju na czacie i kontynuować ją przez komunikator lub za pomocą e-maili. Korzystając z tych narzędzi, możesz też chronić swoją prywatność za pomocą pseudonimu (np. pseudonim01@domena.pl). Wybierając taki adres poczty elektronicznej, łatwiej jest także zaprzestać korzystania z niego, jeśli okaże się, że nowy znajomy nie jest osobą, z którą chciałbyś utrzymywać kontakt. Dobrą wskazówką dla dzieci jest poinformowanie ich, aby nie nawiązywały prywatnych rozmów w Internecie z osobami, których nie znają osobiście.

Spotkania z internetowymi znajomymi

Jeśli Twoje dziecko pozna kogoś w Internecie, może chcieć spotkać się z tą osobą osobiście. Nawet jeśli taka internetowa znajomość trwa od dłuższego czasu, należy zachować ostrożność w kwestii spotkań osobistych. Większość spotkań internetowych znajomych odbywa się w miłej atmosferze i nie jest groźna, zdarza się jednak, że takie spotkania wiążą się z napastowaniem dziecka. Na szczęście takie przypadki są w Polsce dość rzadkie. Jeśli dojdzie do spotkania „na żywo”, konieczne jest, aby dziecku towarzyszył rodzic lub inna godna zaufania osoba dorosła. Takie spotkanie powinno odbywać się w miejscu publicznym. Dobrze jest wcześniej porozmawiać z dzieckiem o jego nastawieniu do spotkań ze znajomymi internetowymi.

Komunikatory (Gadu-Gadu, Skype, MSN Messenger, ICQ itp.)

Komunikator internetowy, podobnie jak pokoje na czacie, umożliwia prowadzenie rozmowy w czasie rzeczywistym, ale różnica polega na tym, że to Ty decydujesz, z kim chcesz rozmawiać. Program pokazuje, którzy z Twoich znajomych znajdują się obecnie w trybie online. Możesz zaprosić jednego lub kilku z nich do rozmowy prywatnej. Za pomocą komunikatora możesz także przekazywać zdjęcia, nagrania dźwiękowe lub filmowe, a także wykonywać rozmowy telefoniczne lub wideo.

Technologia stosowana w komunikatorach internetowych niesie ze sobą takie same zagrożenia jak poczta elektroniczna czy czat. Użytkownik może otworzyć załącznik lub odsyłacz zawierający wirusa, pobrać oprogramowanie szpiegujące (spyware) lub materiały, które nie są odpowiednie dla dzieci. Rozmowy internetowe są znacznie bezpieczniejsze, jeśli prowadzisz je z osobami, które znasz osobiście. Rozmowy prowadzone za pomocą komunikatora są zawsze prywatne, a użytkownik wie, z kim rozmawia i kontroluje czas konwersacji.

Dla większego bezpieczeństwa można zmienić ustawienia komunikatora w sposób opisany poniżej.

 Przy pierwszym uruchomieniu programu trzeba ustawić profil użytkownika. Nie należy posługiwać się danymi pozwalającymi na identyfikację użytkownika, ponieważ profil będzie widoczny dla wszystkich rozmówców. Wiele internetowych grup dyskusyjnych, a także portale oferujące gry online wymagają wypełnienia profilu użytkownika. Podane wskazówki można zatem odnieść także do tych usług internetowych.

Wybór rozmówców

Czatowanie jest najbezpieczniejsze wówczas, gdy rozmawiasz z osobami, które znasz spoza Internetu. Teoretycznie jednak każdy może wysłać wiadomość do Twojego dziecka. Komunikatory posiadają jednak listy kontaktów umożliwiające dodawanie do nich osób, z którymi chcesz rozmawiać. Możesz tak ustawić program, aby blokował kontakty ze wszystkimi osobami spoza listy – w ten sposób żaden nieznajomy nie będzie mógł skontaktować się z Twoim dzieckiem.

Poproś dziecko, aby pokazało Ci swoją listę kontaktów i poinformowało, które osoby zna osobiście, a które poznało w Internecie. W ten sposób będziesz mieć szerszy obraz tego, z kim Twoje dziecko rozmawia w sieci.

Zapisywanie rozmów

Rozmowy prowadzone online można zapisywać. Jeśli rozmówcy Twojego dziecka wiedzą, że to robisz, jego bezpieczeństwo będzie jeszcze większe. Wiedząc, że rozmowy prowadzone w sieci są zapisywane, użytkownicy zwykle są znacznie bardziej ostrożni w doborze tematów rozmowy. Możesz jednorazowo zapisać rozmowę lub ustawić program tak, aby zapisywał wszystkie rozmowy automatycznie.

Komunikator internetowy – zabawa dla całej rodziny

Komunikatory internetowe są przeznaczone nie tylko dla dzieci i młodzieży: wiele firm stosuje je do komunikacji w przedsiębiorstwie. Przykładowo, jeśli Twoje dziecko ma po szkole dostęp do Internetu, a Ty jesteś w pracy, możesz skontaktować się z nim za pomocą komunikatora i zaoszczędzić na kosztach rozmów telefonicznych. Możesz także sprawdzić, kiedy dziecko korzysta z Internetu – komunikator pokazuje, kiedy Twoje dziecko zalogowało się do programu.

Cybernetyczni napastnicy

Internet daje nowe możliwości napastowania i nękania. Można publikować w nim plotki, zdjęcia lub dane osobowe albo rozsyłać złośliwe wiadomości – anonimowo lub ukrywając się pod nazwiskiem innej osoby. Wiadomości SMS oraz telefony z aparatem otwierają nowe możliwości zabawy, ale i wykorzystywania. Nękanie w szkołach odbywa się zwykle tylko w trakcie lekcji, ale prześladowca internetowy może dopaść swoją ofiarę w każdej chwili. Także grupa osób, które można nękać w sieci, jest znacznie większa. Jeśli Twoje dziecko lubi rozmawiać w sieci, należy z nim na początku internetowej przygody omówić te zagrożenia, a także poinformować je, co powinno zrobić, jeśli będzie nękane.

Jest to istotne, ponieważ:

  • Nękanie w sieci często odbywa się wówczas, gdy rodziców nie ma w pobliżu.

  • Dzieci często myślą, że poskarżenie się rodzicom tylko pogorszy sprawę.

  • Anonimowość i małe ryzyko złapania na gorącym uczynku sprawiają, że ludzie częściej posuwają się do czynów, których w innym przypadku by nie popełnili (np. mówią rzeczy, których nie powiedzieliby komuś prosto w twarz).

  • Napastowanie internetowe jest łatwe z technicznego punktu widzenia. Rozesłanie złośliwej wiadomości lub opublikowanie jej na forum wymaga zaledwie kilku kliknięć myszą.

Wskazówka

  • Nawet jeśli Twoje dziecko nie doświadczyło napastowania w sieci, należy omówić z nim następujące kwestie:

  • Nie wolno udostępniać informacji kontaktowych ani osobistych, np. zdjęć, bez zastanowienia się nad tym, jaki może mieć to skutek. Przyjaźnie internetowe mogą się skończyć, a wówczas dane osobowe mogą dostać się w ręce niepowołanych osób.

  • Każdy w Internecie zasługuje na traktowanie z szacunkiem.

  • Możesz wyjść z czatu, zamknąć wiadomość e-mail lub wyłączyć komputer w dowolnym momencie

  • Dzieci powinny mieć możliwość porozmawiania z rodzicami o swoich negatywnych doświadczeniach.

Pamiętaj

W Internecie obowiązują takie same przepisy jak w świecie realnym. Nie wolno obmawiać i obrażać ludzi w sieci. Może to zostać uznane za zniesławienie i podlegać karze oraz odszkodowaniu. Skasowanie czegoś, czego przygotowanie zajęło ledwie chwilę, może być trudne, a dzieci nie zawsze rozumieją powagę sytuacji.

Pamiętaj – anonimowych użytkowników zwykle można wyśledzić. Policja nie podejmie jednak żadnych działań, o ile nie ma powodu, aby podejrzewać popełnienie przestępstwa.

Jeśli Twoje dziecko otrzymuje złośliwe wiadomości przez pocztę elektroniczną lub SMS-y:

Powiedz mu, że nie musi otwierać takich wiadomości ani jakichkolwiek wiadomości od nieznajomych.

Nie powinno się odpowiadać na złośliwe wiadomości. Należy jednak zapisać taką wiadomości, aby w razie potrzeby można ją było pokazać innej osobie.

Jeśli ustalisz, że dręczyciel chodzi do tej samej szkoły co Twoje dziecko, skontaktuj się z władzami placówki.

Jeśli nękanie nie ustaje, być może zechcesz zmienić adres e-mail lub numer telefonu dziecka.

Pamiętaj też

  • Możesz zapisać złośliwe wiadomości w celu podjęcia dalszych działań.

  • Możesz także tak zmienić ustawienia programu pocztowego, aby kierował wiadomości od wybranego nadawcy do osobnego folderu. W ten sposób Twoje dziecko nie będzie musiało ich czytać.

  • Jeśli znasz adres e-mail nadawcy, możesz przesłać kopię złośliwej wiadomości do dostawcy usług internetowych z prośbą o usunięcie konta pocztowego nadawcy.

  • Jeśli nie znasz adresu e-mail nadawcy, poproś o pomoc dostawcę usług internetowych.

 

Jeśli znajdziesz w Internecie zdjęcia swojego dziecka lub adresowane do niego wrogie teksty:

  • Zapisz strony, na których znalazłeś te informacje, w celu podjęcia dalszych działań.

  • Jeśli na podstawie zawartości strony lub jej adresu można ustalić dostawcę usługi internetowej, powinieneś się z nim skontaktować. Dostawca usługi może usunąć tekst i być może ustalić tożsamość autora.

  • Możesz także poprosić własnego operatora o skontaktowanie się z administratorem danej strony i zażądanie usunięcia tego materiału.

  • Jeśli napastowanie przybiera szczególnie groźną formę i nosi znamiona przestępstwa, skontaktuj się z policją.

Dzieci i marketing w Internecie

Internet to wyjątkowo skuteczna metoda dotarcia do dzieci i młodzieży przez reklamodawców, a wiele produktów pożądanych przez dzieci jest sprzedawanych w sieci.

Marketing skierowany do dzieci podlega przepisom prawa

  • Marketing skierowany do dzieci i młodzieży podlega surowej ocenie i jest objęty przepisami znacznie ostrzejszymi niż w przypadku reklam skierowanych do dorosłych, ponieważ nieletni są bardziej na nie podatni. Zbiór zasad dotyczących reklamy skierowanej do nieletnich opublikowała Rada Reklamy na stronie: http://www.radareklamy.org/ker-reklama-skierowana-do-dzieci-i-mlodziezy.htm. Zgodnie z tymi zasadami:

  • Wartość produktów oferowanych w reklamie skierowanej do dzieci lub młodzieży nie może być wskazywana w sposób, który prowadzi dzieci lub młodzież do nietrafnego postrzegania rzeczywistej ich wartości, np. przez użycie w niewłaściwym kontekście zwrotów i słów w rodzaju „tylko”, „niewiele”. Reklama nie może też sugerować, że produkt jest dostępny dla każdego budżetu domowego.

  • Reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może zawierać treści stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa.

  • Stosownie do treści art. 8 i art. 10 reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może wprowadzać w błąd poprzez wykorzystywanie ich naturalnej ufności i braku doświadczenia.

Co możesz zrobić:

  • Korzystaj z Internetu wspólnie z dzieckiem, aby nauczyć je, jak rozpoznawać reklamy i ich przesłanie.

  • Powiadom Urząd Ochrony Konsumenta lub dostawcę usługi internetowej o wszystkich przypadkach nieodpowiednich działań marketingowych.

Chroń swoje dziecko przed marketingiem bezpośrednim

 

Marketing bezpośredni wykorzystujący pocztę elektroniczną lub SMS-y dopuszczalny jest wyłącznie za uprzednią zgodą osoby, do której jest adresowany. Dziecko, podając swoje dane w konkursie internetowym, może odruchowo wyrazić zgodę na otrzymywanie materiałów do marketingu bezpośredniego.

Płatne usługi i zakupy online robione przez dzieci

Wszystkie zakupy dokonywane przez Internet lub telefon komórkowy musi wykonywać lub zaakceptować osoba dorosła.

Wskazówki:

  • Ustal ze swoim dzieckiem reguły robienia zakupów w Internecie.

  • Ustaw u operatora swojej sieci komórkowej blokadę SMS-ów i połączeń lub limit połączeń dla telefonu komórkowego dziecka.

  • Wszelkie nieodpowiednie strony internetowe należy zgłosić w witrynie www.dyzurnet.pl lub u swojego dostawcy usług.

  • Załóż rodzinny adres e-mail przeznaczony do robienia zakupów online.

Dane osobowe i zdjęcia dzieci w Internecie

 W naszej rodzinie ustaliliśmy, że zanim dziecko będzie mogło zamieścić jakiekolwiek informacje na swój temat w Internecie, sprawdzimy rzetelność danej witryny lub usługi. Zwykle nie ma potrzeby podawania wszystkich informacji, dlatego zachęcamy dzieci do przekazywania wyłącznie danych obowiązkowych.

W wielu witrynach internetowych użytkownicy muszą się zarejestrować lub podać swoje dane osobowe, aby otrzymać dostęp do dodatkowych opcji, np. możliwości skorzystania z usługi, udziału w loterii, darmowych produktów lub uczestniczenia w grupach dyskusyjnych. Podmioty komercyjne mogą zbierać dane kontaktowe dzieci i młodzieży dla celów marketingowych, ale przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań reklamowych muszą uzyskać zgodę osób, do których zamierzają je kierować.

Administratorzy witryn nie zawsze jednak zachowują poufność danych osobowych, nawet jeśli są one chronione przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Naucz dzieci ostrożności przy udzielaniu swoich danych osobowych.

Wskazówki

Ustal zasady ze swoim dzieckiem

Dobrze jest uzgodnić z dzieckiem zasady podawania swoich danych osobowych w sieci. Jeśli pozwolisz dziecku na udostępnienie takich informacji, trzeba sprawdzać wiarygodność witryn, w których te informacje zostaną zamieszczone.

Sprawdzaj politykę prywatności

Zalecamy sprawdzenie, czy dana usługa posiada odpowiednią politykę prywatności, która powinna wyjaśniać, w jaki sposób dane osobowe będą wykorzystywane, przez jaki okres i w jakich celach.

Przekazuj tylko wymagane informacje

Zwykle nie ma potrzeby podawania wszystkich danych, a jedynie niewielką liczbę informacji oznaczonych jako obowiązkowe. Podczas rejestracji do nowej usługi jej dostawca zwykle prosi o wyrażenie zgody na otrzymywanie materiałów marketingowych. Możesz od razu odpowiedzieć „Nie”, jeśli jednak przypadkowo wyrazisz zgodę, możesz ją cofnąć, kontaktując się z dostawcą usługi. Jeśli Twoje dziecko będzie podawać swoje dane osobowe w Internecie, załóż w tym celu osobny, rodzinny adres e-mail.

Nie zapisuj danych osobowych w przeglądarce internetowej

Nie zaleca się zapisywania danych osobowych lub haseł w przeglądarce internetowej i innych programach podłączonych do Internetu.

Zamieszczanie zdjęć i danych osobowych dzieci

Zamieszczanie zdjęć wykonanych kamerą internetową lub aparatem cyfrowym w Internecie jest łatwe i szybkie. Po zamieszczeniu zdjęcia w Internecie bardzo trudno jest jednak zapobiec jego rozpowszechnianiu, zmianom i wykorzystaniu w różnych kontekstach. Kopie zdjęć mogą bez trudu trafić do różnych lokalizacji, a ich całkowite wykasowanie może być bardzo trudne. Dobrze się zastanów, zanim zamieścisz w Internecie swoje zdjęcie wraz z danymi osobowymi.

Zamieszczenie czyjegoś zdjęcia lub danych osobowych, np. w witrynie internetowej szkoły, stanowi przypadek ujawnienia takich danych i zawsze wymaga zgody osoby, której dane dotyczą. Każda osoba ujawniająca własne dane osobowe ma prawo do sprawdzania i w razie potrzeby korygowania dotyczących jej informacji. Dzieci należy ponadto ostrzec przed publikowaniem danych osobowych na własnych stronach internetowych lub w dziennikach (blogach).

Informacje dodatkowe:

Wykorzystanie danych osobowych podlega przepisom:

– Ustawa o ochronie danych osobowych

– Akty prawne dotyczące prywatności i komunikacji elektronicznej

– Urząd Ochrony Danych Osobowych.

Pamiętaj:

Nie musisz podawać swoich danych osobowych, jeśli nie wiesz, kto o nie prosi oraz w jakim celu zostaną wykorzystane.

Zgłaszanie problemów

Niewłaściwy marketing

Rada Reklamy sprawuje nadzór nad przestrzeganiem zasad etyki w działaniach marketingowych oraz zajmuje się monitorowaniem przepisów prawa dotyczących reklam skierowanych do nieletnich. Wszelkie przypadki niewłaściwego marketingu, nieuczciwych warunków i innych kwestii związanych z reklamą można zgłaszać Radzie na stronie http://www.radareklamy.pl/zlozskarge.htm.

Oszustwa, nieuczciwe działania, przypadki nawoływania do nienawiści oraz inne nielegalne działania

Wszelkie przypadki nieuczciwych, oszukańczych stron internetowych lub nawołujących do nienawiści oraz inne przypadki działań niezgodnych z prawem można zgłaszać na stronie http://www.dyzurnet.pl/ lub w najbliższej komendzie policji.

Nadużywanie danych osobowych

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zajmuje się nadzorem wykorzystywania danych osobowych.

Pornografia dziecięca

NIFC Hotline Polska, działając przy Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej, oferuje usługę zgłaszania stron internetowych, które mogą zawierać treści związane z wykorzystywaniem dzieci lub inne nielegalne materiały (http://www.dyzurnet.pl/). Aby zgłosić nadużycie, wejdź na stronę: http://dyzurnet.pl/zglos_nielegalne_tresci.html

Inne obraźliwe lub nieodpowiednie materiały

W pozostałych przypadkach skontaktuj się z własnym operatorem internetowym lub administratorem danej strony.

Dzieci poniżej 7 lat

Pierwsze kroki w Internecie decydują o późniejszych zachowaniach w sieci i pozwalają wyrobić w dzieciach dobre nawyki. Dzieci w wieku przedszkolnym lubią ustalone zasady działania i jest to idealna metoda na stworzenie odpowiednich przyzwyczajeń bezpiecznego korzystania z Internetu.

Dzieci poniżej 7 roku życia mają ograniczoną zdolność rozumienia informacji dostępnych w Internecie i rozróżniania reklam od innych tekstów. Rodzice dzieci w tym wieku muszą im pomóc w znalezieniu odpowiednich materiałów. Dzieci często nie widzą różnicy między korzystaniem z Internetu a graniem w gry lub rysowaniem na komputerze.

Na tym etapie rodzina może ustalić pierwsze zasady korzystania z komputera w domu.

  • Z powodów zdrowotnych czas spędzany przed komputerem powinien być ograniczony.

  • Można na przykład ustawić komputer w salonie. Dzieci w wieku przedszkolnym powinny korzystać z Internetu w obecności osoby dorosłej.

  • Dostęp takich dzieci do Internetu powinien być ograniczony do wcześniej wybranych i dobrze znanych witryn. Starsze dzieci mogą wybierać znane strony z menu Ulubione w przeglądarce internetowej.

  • Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest założenie osobistego środowiska roboczego dla dziecka, w którym dostęp do Internetu będzie ograniczony tylko do wybranych stron.

Dzieci w wieku 7–9 lat

Młodsze dzieci w wieku szkolnym będą mieć do czynienia z Internetem w szkole, u kolegów, a także we własnym domu. Rodzice i dzieci powinni wspólnie porozmawiać o tym, jak rozsądnie korzystać z Internetu i ustalić odpowiednie zasady. Dzieci w wieku od 7 do 9 lat potrafią już dość dobrze rozpoznawać treści, z którymi mają do czynienia. Nie radzą sobie jednak jeszcze zbyt dobrze z niektórymi materiałami dostępnymi w Internecie, szczególnie z obrazami, tekstem czy dźwiękiem, które je przerażają lub są w inny sposób nieodpowiednie. Rozmowa o takich kwestiach i wyjaśnienie różnych treści, na które dzieci mogą natknąć się w Internecie, nauczy je odpowiedzialności i samodzielnej, bezpiecznej pracy w sieci. Rodzice mogą także pomóc dzieciom, wyrażając własne opinie na temat Internetu.

W tym wieku nadal najważniejsze są ograniczenia, ochrona i korzystanie z Internetu pod nadzorem osoby dorosłej. Rodzice powinni uzgodnić z dziećmi zasady korzystania z Internetu i modyfikować je w miarę dorastania dzieci.

  • Korzystanie z Internetu w domu nadal powinno odbywać się wyłącznie w obecności rodziców. Dzięki temu dziecko uzyska szybką pomoc w sytuacjach problematycznych.

  • Jeśli komputer znajduje się w pomieszczeniu, z którego korzysta cała rodzina, wówczas używanie Internetu stanie się częścią jej codzienności.

  • Dziecko może jeszcze nie umieć samodzielnie ocenić wiarygodności witryny internetowej, dlatego powinno zawsze poprosić rodzica o zgodę w sytuacji, gdy chce udostępnić swoje dane osobowe.

  • Dla dziecka w tym wieku pokoje na czacie i inne formy publicznych rozmów w sieci mogą być jeszcze nieodpowiednie. Z tego względu dzieci z tej grupy wiekowej powinny posługiwać się wspólnym, rodzinnym adresem e-mail.

  • Założenie osobnego konta użytkownika z ograniczonymi uprawnieniami dostępu pomoże dziecku w nauce samodzielnego korzystania z komputera.

Dowiedz się więcej: Bezpieczne środowisko pracy

  • Ograniczenie dostępu do nieodpowiednich stron zapewniają także programy filtrujące. Nie zwalnia to jednak rodziców z obowiązku aktywnego udziału w przygodzie dziecka z Internetem.

Dzieci w wieku 10–12 lat

Dzieci w wieku szkolnym mogą być już dobrze zaznajomione z Internetem. Rodzice mogą im pomóc, wyszukując witryny związane z nauką, hobby lub innymi zainteresowaniami dziecka. Rodzina może także korzystać z Internetu podczas robienia planów, które dotyczą wszystkich jej członków. Jest to świetna okazja do rozmowy na temat rzetelnych i wiarygodnych stron oraz miejsc, w których można znaleźć informacje odpowiedniej jakości. Na stronie www.dzieckowsieci.pl znajdują się wskazówki, jak można sprawdzić, czy dana witryna internetowa jest wiarygodnym źródłem informacji.

Dziecko nadal potrzebuje nadzoru rodziców oraz określenia zasad bezpiecznego korzystania z Internetu. Może już ono jednak obchodzić te zabezpieczenia, jeśli uzna, że są zbyt restrykcyjne lub niezgodne z jego potrzebami.

  • Rodzice powinni uzgodnić z dziećmi, co wolno, a czego nie wolno im robić w sieci, oraz określić wspólne zasady korzystania z Internetu, uwzględniające punkt widzenia obu stron. Przykłady: odpowiedzialność nadawcy wiadomości, pobieranie plików i prawa autorskie oraz instalacja programów.

  • Ustalcie, które dane osobowe można udostępniać i w jakich okolicznościach. Porozmawiajcie o zagrożeniach związanych z ujawnianiem informacji.

Dowiedz się więcej: Rozmowy w sieci / Polityka prywatności

  • Jeśli dziecko interesuje się już czatem lub IRC, rodzice powinni omówić z nim bezpieczeństwo tych metod komunikacji i kontrolować jego poczynania. Dowiedz się więcej: Rozmowy w sieci

  • Wiele dzieci jest ciekawych i dociekliwych, dlatego rodzice powinni szczególnie podkreślać znaczenie bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z sieci.

  • Bezpieczeństwo informacji powinno być zawsze zachowane.

Dzieci w wieku 13–15 lat

W tym wieku Internet staje się częścią życia społecznego dziecka: poznaje w nim znajomych, spędza czas oraz znajduje informacje dotyczące prac domowych i zainteresowań pozalekcyjnych. Im większa wiedza, tym więcej możliwości wykorzystywania Internetu. Na tym etapie rodzice mogą mieć trudności w ustaleniu, co ich dziecko robi w Internecie. Dzieci z tej grupy wiekowej lubią podejmować ryzyko i sprawdzać granice swoich możliwości – zabezpieczenia techniczne i zakazy mogą okazać się nieskuteczną metodą zapewnienia bezpieczeństwa w sieci.

Dzieci w wieku od 13 do 15 lat mają tendencję do ukrywania swoich działań, szczególnie wówczas, gdy rodzice nie przejawiali wcześniej zainteresowania tym, co dziecko robi w sieci. Ważne jest zatem, aby rodzina potrafiła prowadzić otwartą rozmowę, a rodzice interesowali się, z kim ich dziecko kontaktuje się w Internecie i w jakim celu go używa.

  • Wspólnie określone zasady obowiązujące w domu są nadal potrzebne.

  • Nastolatek może nadal posiadać ograniczoną zdolność oceny i potrzebuje rady dorosłego w takich kwestiach, jak zamieszczanie zdjęć i tekstów na swój temat w sieci. Dowiedz się więcej: Rozmowy w sieci / Polityka prywatności

  • Ważnymi tematami do rozmowy są kwestie etyczne i osobista odpowiedzialność użytkownika Internetu. Na przykład: nielegalne pobieranie plików, netykieta i prawa autorskie. Dzieci muszą ponosić odpowiedzialność za treści, które publikują w sieci, w tym informacje o sobie oraz materiały, które mogą być nielegalne.

  • Rodzice powinni interesować się „wirtualnymi znajomymi” dziecka na takiej samej zasadzie, na jakiej interesują się ich pozostałymi kolegami. Rodzice postępują rozsądnie, angażując się w poznawanie przez dziecko nowych osób w sieci.

  • Rodzice powinni unikać przesadnych reakcji, nawet jeśli odkryją, że dziecko natknęło się w sieci na coś „okropnego”. Mogą oni nadal wskazywać dziecku odpowiednie treści. Przykładowo, w Internecie można znaleźć dobre serwisy poświęcone zdrowiu i seksualności, adresowane do młodych ludzi. Nastolatki powinny wiedzieć, że mogą porozmawiać z rodzicami, jeśli natkną się w sieci na coś niepokojącego.

w górę

 

 

Copyright © 2010 Rafał Pastwa