opublikowano dnia 08.01.2009 r.

Stefan Zychowicz - organizator oświaty w Poniatowej

Organizatorem oświaty w Poniatowej – nowym przemysłowym mieście – został Stefan Zychowicz, który decyzją władz oświatowych został pierwszym kierownikiem szkoły podstawowej.

Pan Stefan Zychowicz urodzony 14 lipca 1895 r. to znana postać w oświacie lubelskiej wywodząca się ze znanej rodziny nauczycielskiej Zychowiczów związanej z Solcem nad Wisłą. Kwalifikacje nauczycielskie uzyskał w 1916 r. Pracował na ziemiach rosyjskich organizując oświatę dla dzieci uchodźców polskich. W 1919 r. wraca do kraju. Pracuje przez dwa lata w Łodzi. Na własną prośbę w 1921 r. przenosi się do Wandalina w powiecie puławskim, gdzie pracuje jako nauczyciel i kierownik szkoły.

Od 1 września 1924 r. rozpoczął pracę jako budowniczy i organizator placówki oświatowej w Kraczewicach. Stworzył tu jak na ówczesne czasy bardzo dobrze zorganizowaną placówkę szkolną. Funkcję kierownika szkoły w Kraczewicach pełni do 7 kwietnia 1943 r. gdy został aresztowany przez gestapo za działalność konspiracyjną i tajne nauczanie. Zostaje osadzony w wiezieniu na Zamku w Lublinie. Od 13 września 1943 r. przebywa w obozie koncentracyjnym na Majdanku, z którego 6 czerwca 1944 r. zostaje przewieziony do obozu w Gross Rozen, a później do Litomierzyc w Czechosłowacji. 8 maja 1945 r. zwolniony z obozu wraca do Kraczewic, gdzie zostaje przywrócony na stanowisko kierownika szkoły.

Od 1 stycznia 1950 r. rozpoczyna pracę w nowo organizowanej szkole w Poniatowej. Jego staraniem przy pomocy dyrekcji ZWSI (Zakłady Wytwórcze Sprzętu Instalacyjnego) wyremontowano i przystosowano do potrzeb oświaty budynek mieszkalny przy obecnej ul. Modrzewiowej. W budynku tym mieściło się także pierwsze przedszkole miejskie.

Pan Stefan Zychowicz był „duszą” poczynań oświatowych w nowo rozwijającym się mieście. Obok szkoły podstawowej we współpracy z ZWSI organizuje wieczorowe Technikum Mechaniczne by kształcić kadry zawodowe dla potrzeb zakładu. Zostaje również pierwszym dyrektorem tej placówki. W 1956 r. oddano do użytku nowy budynek szkolny, w którym otwarto Szkołę Podstawową i Liceum Ogólnokształcące (tzw. jedenastolatka) pod kierownictwem Pana Stefana Zychowicza. Funkcję tę pełnił do 1 września 1959 r., a potem pracował jako zastępca dyrektora szkoły, aż do przejścia na zasłużoną emeryturę w 1965 r.

Pan Stefan Zychowicz to prawdziwy społecznik, budowniczy kilku budynków szkolnych, radny rad narodowych, członek Sądu Pojednawczego. Został odznaczony wieloma odznaczeniami państwowymi i związkowymi w tym Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego. Wychował w duchu patriotycznym wiele pokoleń. Zmarł 15 listopada 1974 r.

Jego działalność godnie kontynuowała małżonka Pani Aleksandra Zychowicz zasłużona nauczycielka geografii. Powołana na stanowisko zastępcy dyrektora Szkoły Podstawowej w Poniatowej pełniła tę funkcję aż do odejścia na zasłużoną emeryturę.

redaguje Rafał Pastwa  © 2018