„Od herezji do świętości“ Święty Augustyn

OD HEREZJI DO ŚWIĘTOŚCI

Minął (24.11.2013) Rok Wiary ogłoszony 11 października 2012 przez Papieża Benedykta XVI.

Papież Benedykt XVI ogłosił Rok Wiary, wcześniej Ojciec Święty Jan Paweł II w swojej ostatniej encyklice „Bóg bogaty w miłosierdzie” i obecny Ojciec Święty Franciszek mówią, że Bóg stale na nas czeka, nigdy nie jest zmęczony, aby nam przebaczać. Zadziwiające jest jak sławne nawrócenia są do siebie podobne (Św. Paweł, Św. Augustyn, Chopin). Mówią one o długiej drodze, którą trzeba przejść, by nastąpiło nawrócenie przy pomocy osób, które Bóg postawił na ich drodze. Podstawą są zwykle: pokora, Pismo Święte i modlitwa – tak jak to było w przypadku głośnego nawrócenia Św. Augustyna.

Św. Augustyn, biskup, doktor Kościoła, ur. 13 listopada 345 r. w Tagaście (Algieria) zm. 28 sierpnia 430 r. w Hipponie. Patron teologów, drukarzy i piwowarów, wzywany w modlitwach o dobry wzrok, wzór wierności w miłości. Jest jednym z największych pisarzy kościelnych wszechczasów, pionierem zgromadzeń augustiańskich.

Augustyn przyszedł na świat w Tagaście, w rodzinie, w której tylko matka była chrześcijanką, osobą bardzo pobożną, ojciec był poganinem. Matka dbała o jego chrześcijańskie wychowanie w dzieciństwie, ale sakramentu chrztu nie przyjął. W czasie studiów Augustyn oddalał się od wiary katolickiej, popadając w liczne nałogi i prowadząc próżniacze, młodzieńcze życie. Związał się z kobietą, z którą miał syna. Przystąpił nawet do heretyckich manichejczyków. Na to wszystko z ogromnym bólem patrzyła jego pobożna matka – św. Monika. W wieku 20 lat został nauczycielem retoryki w Tagaście. Wkrótce opuścił rodzinę i udał się do Rzymu, a następnie do Mediolanu. Tu za nim przybyła jego matka, kiedy ją spotkał była zalana łzami. Na ten widok odezwał się poruszony: Matko, jestem pewien, że syn tylu łez musi powrócić do Boga.

W Mediolanie przeżył decydujące dla siebie doświadczenia. Spotkał tu biskupa Św. Ambrożego i był pod wielkim wrażeniem jego kazań. Kiedy usłyszał głos dziecka (Boga): Bierz i czytaj! zaczął czytać listy Św. Pawła i Psalmy Dawida. Światło jasności spłynęło na mnie – był wyraźnie poruszony tą lekturą. Postanowił odejść z sekty manichejskiej, aby uleczyć duszę, został katechumenem życia katolickiego do czasu, kiedy będzie mógł kroczyć drogą pełną wiary. Powiedział matce, że już nie jest manichejczykiem. Matka była świadoma, że zostanie katolikiem zanim ona zejdzie z tego świata. Podjął decyzję, aby wspólnie z synem się ochrzcić, przyjął sakrament chrztu z rąk Św. Ambrożego 22 kwietnia 387 r. Łaska wiary zamieszkała w tym gorącym człowieku, zwyciężył samego siebie wyznając wiarę w Wielki Czwartek w wieku 33 lat. Wspólnie z matką, synem i bratem postanowili wrócić do Tagasty. Po drodze, w Ostii, zmarła jego matka (+ 56). Wypowiadał się o niej w IX księdze „Wyznań” bardzo ciepło. Żyła cnotliwie, doprowadziła do tego, że ojciec przed śmiercią przyjął chrzest. Gorliwie się modliła, słuchała z uwielbieniem Ambrożego, a on gratulował Augustynowi takiej matki. Jej pragnieniem było, aby jej syn Augustyn nawrócił się za jej życia.

To ona, w znacznym stopniu, przyczyniła się do odnalezienia przez Augustyna drogi, na której miał stać się jedną z najbardziej znanych postaci chrześcijaństwa (prawie 20 lat modlitw). Augustyn w 394 r. otrzymał święcenia kapłańskie w Tagaście, a w 396 r. został biskupem Hippony w Afryce Północnej. Przez następne 34 lata działał niestrudzenie jako biskup i duszpasterz. Był jednym z najzdolniejszych kaznodziejów i nieugiętym przeciwnikiem wszelkich herezji. Prowadził działalność pasterską, która wywarła wpływ na cały Zachód. Żywił wielką miłość do Boga, której towarzyszyła ofiarna miłość bliźniego. Jego dobroć nie znała granic. Z jego dzieł: „Wyznań” i „Państwa Bożego” całe średniowiecze czerpało wiedzę o kulturze starożytnej. Dzięki jego nawróceniu Kościół zyskał wielkiego filozofa, gorliwego biskupa i wielkiego Świętego. Jego kult w Rzymie przypada na dzień 28 sierpnia. Po jego śmierci 28 sierpnia 430 r. w Hipponie, dopiero w VIII w. jego szczątki przeniesiono do Pawii.

Ikonografia

Augustyna można zobaczyć w szatach biskupa, często też jako uczonego, czasem na tronie. Często towarzyszy mu Dziecię Jezus lub anioł. Sceny z życia Augustyna i jego matki Moniki można oglądać w kościele Św. Augustyna w San Gimignano we Włoszech.

Św. Monika, matka Augustyna jest patronką kobiet chrześcijańskich i matek, wzywana w modlitwach o ratowanie duszy dziecka. Została pochowana w kaplicy, w grobowcu, w kościele Św. Augustyna w Rzymie.

Św. Augustyn to intelektualny geniusz, jego przesłania z osobliwego dzieła jakim są „Wyznania” są uniwersalne – oto niektóre z nich:

– Stworzyłeś nas Boże bowiem jako skierowanych ku Tobie i niespokojne jest serce nasze dopóki w Tobie nie spocznie.

– Szczęśliwy, kto poznał Ciebie.

– Wierzący rozporządza bogactwami świata choćby nic nie posiadał.

– Kto dobrze śpiewa, ten dwa razy się modli.

– Kochaj i rób co chcesz.

– Na Chrystusa można spoglądać różnymi oczyma (Heroda, Piłata, Judasza) dlatego trzeba się nawracać, oczyma wiary należy spojrzeć na Chrystusa.

– Bóg trwa i pozostaje na zawsze.

– Mądrości Twojej nikt nie zmierzy.

– Szukajmy i nie traćmy nadziei.

– Poświęcić się tylko jednemu celowi – poszukiwaniu prawdy i Boga.

– On Bogiem moim, już się nie zachwieję.

– Jezus nigdy nie potępiał człowieka, zawsze chciał mu pomóc.

– Sławni ludzie dają zbawienny przykład.

– Wędrujący tą samą drogą – są moimi braćmi.

Warto w tym miejscu dodać, że w Liturgii Godzin w 24 i 25 tygodniu pojawia się długie kazanie o pasterzach Św. Augustyna. W Niedzielę Wielkanocną Dobrego Pasterza znajdziemy również odwołanie do jego ulubionego Psalmu 23 („Pan jest moim Pasterzem …”).

Sam Augustyn mówił o sobie: Jestem biskupem dla Was, z Wami jestem chrześcijaninem Chrystusa.

Wykorzystane źródła:

1. Święci na każdy dzień (wyd. encyklopedyczne)

2. Św. Augustyn „Wyznania”

3. Przymierze z Maryją nr 68

Opracowanie Halina Pastwa