STRUKTURA SCENARIUSZA ZAJĘĆ

 I. Temat zajęć (zadanie wychowawcze)

 Działam w grupie – akceptacja, partnerstwo, normy.

 II. Czas trwania zajęć 2x45 min

 A. Zajęcia wstępne

 a) Autoprezentacja wychowawcy imię i nazwisko Rafał Pastwa - magister pedagogiki specjalnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, 1996.

 b) Autoprezentacja grupy

Prezentacje. Wychowankowie przedstawiają się. Mówią krótko o sobie np. Nazywam się Janek Nowak, mam 14 lat. Mieszkam w Poniatowej przy ulicy Szkolnej. Mam siostrę i brata. Lubię gry komputerowe i zwierzęta. Mam psa, który wabi się Ness …

Tworzenie wizytówek. Wychowankowie tworzą kolorowe wizytówki, które zawierają: imię i nazwisko oraz jakiś symbol graficzny. Mogą być kolorowe, ale czytelne. Następnie wizytówki przypinają do ubrań.

Zabawa „Niewidomy i przewodnik”. Wychowankowie dobierają się w pary. Jedna osoba zawiązuje chustę na oczy, jest zatem niewidoma, a druga chwyta ją za rękę i oprowadza po świetlicy, pokazując wszystkie ciekawe przedmioty czy osoby. Inne pary robią to samo. Po 5 minutach następuje zmiana ról. Dzieci uczą się w tej zabawie zaufania do siebie, dlatego warto zwrócić uwagę na to, by unikały głupich dowcipów i wzięły pełną odpowiedzialność za osobę oprowadzaną.

Rundka kończy się zabawą. Dzieci siadają w kręgu i opowiadają po kolei na pytania dotyczące tego, jak czuły się w obu rolach, w której lepiej; czy ufał sobie nawzajem.

 Ustalamy norm w grupie. Siedząc w kręgu, ustalamy dyskutując normy obowiązujące w grupie. Np.:

·  ufamy sobie,

·  nie wyśmiewamy innych,

·  nie obrażamy się,

·   mówimy prawdę,

·   gdy jeden mówi inni słuchają.

Normy zapisujemy na tablicy lub na papierze, a następnie wieszamy w widocznym miejscu. Zadanie kończymy rundką na temat przydatności i przestrzegania norm.

„Powtórz i dodaj”. Wychowankowie siedzą nadal w kręgu. Jedna osoba, np. Paweł, zaczyna zabawę, mówiąc np. „lubię gry komputerowe”. Następna osoba np. Tomek powtarza: Paweł lubi gry komputerowe, a „ja lubię jeść gofry”. Następna osoba powtarza: Paweł lubi gry komputerowe, Tomek lubi jeść gofry, a „ja lubię śpiewać” itd.

Rundkę kończymy wymianą uwag na temat tej zabawy.

Masaż – „Lepienie pierogów”. Przyzwyczajanie do dotyku. Dzieci stają w kręgu, jeden za drugim lub dobierają się w pary. Prowadzący z jednym dzieckiem staje wewnątrz kręgu i pokazuje, jak przebiega zabawa. Pozostali uczniowie powtarzają jego czynności. Wychowawca zaczyna głośno mówiąc: „Jest to masaż pod nazwą „Lepienie pierogów”, a więc zaczynamy od czyszczenia stolnicy, którą są plecy; sypiemy na nie mąkę; wbijamy jajko; zagniatamy; rozwałkowujemy ciasto; wykrawamy kółeczka na pierogi; wsadzamy w nie farsz; pierogi sklejamy; i jeden po drugim zdejmujemy; a teraz czyścimy stolnice, czyli plecy”.

Zakończenie. Przypominamy o normach i ich znaczeniu. Pytania typu:

Czy zajęcia się podobały? Jak wychowankowie się bawili? Czy ufają sobie nawzajem? W jakim nastroju kończą pierwszą część zajęć?

 c) Prawa podopiecznych w czasie zajęć

Wspólnie z wychowankami przy użyciu metody „Burzy mózgów”- zapisujemy prawa, które zagwarantują im podmiotowość podczas zajęć:

·  Prawo do szukania rozwiązania na własną rękę.

·  Prawo do wyboru zadań z wielu możliwych.

·  Prawo do wypracowania wniosków na forum grupy.

· Prawo do oceny własnej sposobu wykonania zadania jak i osiągniętego wyniku grupy.

 d) Zasady wspólnej pracy

Uświadomienie wychowankom zasad pracy w grupie i zapisanie ich na tablicy.

· Zasada akceptacji (akceptacja wszystkich uczestników grupy, każdy może wypowiedzieć swoje zdanie; unikanie postępowania wg schematu „nie bo nie”).

·  Zasada partnerstwa (relacje równoprawne, które wykluczają postawę typu „góra-dół”).

·   Zasada istnienia norm (w pierwszej kolejności kierowanie się regułą dobra wspólnego).

 B. Zajęcia właściwe

ROZBITKOWIE NA KSIĘŻYCU

Możliwe warianty zadania:

1. Ustal kolejność samodzielnie.

2. Ustal kolejność w grupie (3-10) osobowej w drodze głosowania (bez dyskusji).

3. Ustal kolejność w grupie (3-10) osobowej w drodze konsensusu.

4. Porównaj z kolejnością NASA.

Wasz statek kosmiczny wylądował awaryjnie na Księżycu. Mieliście się spotkać ze statkiem macierzystym o 200 mil (321,86 km) dalej po jasnej stronie Księżyca, ale lądowanie awaryjne zniszczyło Wasz statek i cały sprzęt pokładowy, z wyjątkiem 15 wymienionych poniżej przedmiotów.

Przeżycie Waszej załogi zależy od tego, czy dotrzecie do statku macierzystego, tak więc musicie wybrać najważniejsze  przedmioty, które możecie zabrać w tę 200-milową podróż.

Waszym zadaniem jest uszeregować 15 przedmiotów w zależności od tego, na ile są one ważne, aby przeżyć. Numer jeden przyporządkujcie najważniejszemu przedmiotowi, numer dwa drugiemu co do ważności i tak dalej, aż do numeru 15, czyli przedmiotu najmniej ważnego.

Porównaj z kolejnością NASA.

Kolejność NASA

Omówienie wyników przedstawionych przez liderów poszczególnych grup i porównanie z kolejnością NASA.

Zbieranie informacji zwrotnych od wychowanków:

- na temat osób prowadzących zajęcia

DIAGRAM CECH OSOBOWOŚCIOWYCH MOJEGO WYCHOWAWCY (PROFIL PSYCHOSPOŁECZNY)

KWALIFIKACJE ZAWODOWE MOJEGO WYCHOWAWCY (PRZYDATNOŚĆ)

 - przebiegu zajęć właściwych

DZIĘKUJĘ ZA WYPEŁNIENIE ANKIETY - ANKIETA JEST ANONIMOWA

Podsumowanie zajęć i podziękowanie wychowankom za przestrzeganie wcześniej ustalonych norm i zasad wspólnej pracy.

 III. Miejsce realizacji zadania: Zajęcia odbywają się w sali lekcyjnej, świetlicy bądź auli, wyposażonej w tablicę. Na środku ustawiony jest krąg z krzeseł. Ławki ustawione są na obrzeżach.

 IV. Grupa uczestników: Uczestnikami zajęć są uczniowie w wieku 13-16 (ilość grupy 10-20).

 V. Osoby prowadzące zajęcia: Rafał Pastwa

 VI. Cele wychowawcze

Zajęcia mają na celu motywowanie, aktywizowanie wychowanków w poszczególnych sytuacjach wychowawczych oraz osiągnięcie przez nich pożądanych form aktywności. Wychowankowie powinni osiągnąć:

 dojrzałość psychiczną – ukierunkowanie na osiąganie odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka;

 dojrzałość społeczną – umiejętność wywiązywania się z pełnionych ról i przygotowania się do podejmowania nowych ról (oddziaływanie grupowe).

 VII. Formy wychowania

 a) przedmiotowe

 ·  wychowanie przez działalność twórczą (wizytówki, plakaty z normami, prawami, zasadami),

 ·  wychowanie przez działalność poznawczą (normy obowiązujące w grupie),

 ·  wychowanie przez działalność recepcyjną (treści społeczne i moralne),

 ·  wychowanie przez działalność usługowo – opiekuńczą (kształtowanie postaw prospołecznych, wyrabianie nawyków koleżeńskich),

 ·  wychowanie przez działalność zabawowo – rozrywkową (zabawy w grupie).

 b) organizacyjne

 ·  indywidualne (autoprezentacja, rozmowy indywidualne, wzmocnienia społeczne)

 ·  zespołowe (praca w grupie)

 VIII. Techniki wychowawcze

 a) werbalne

 ·  wyzwalanie pomysłów – „Burza mózgów”

 ·  technika decyzji grupowej

 ·  swobodna ekspresja słowna

 b) niewerbalne

 ·  swobodna ekspresja plastyczna

 c) doraźne

 ·  udzielanie indywidualnej pomocy

 ·  wzmacnianie pozytywne i negatywne

 ·  ignorowanie zachowań niepożądanych

 IX. Metody wychowawcze: Psychodrama i Socjodrama, Plastyka jako metoda wspierająca

 X. Środki wychowawcze

 ·  Tablica, flamastry (w przypadku braku tablicy – brystol + taśma klejąca).

 ·  Zestaw zabaw integracyjnych.

 ·  Wizytówki dla wszystkich uczestników, flamastry, kredki, nalepki.

 ·   Test Rozbitkowie na księżycu NASA – kilka egzemplarzy.

 Literatura

M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnyska: „Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka”, WSiP, Warszawa 1992;

M. Łobocki: „W poszukiwaniu skutecznych form wychowania”, WSiP, Warszawa 1990;

K. Konarzewski: „Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych”, PWN, Warszawa 1982;

M. Konopczyński „Metody twórczej resocjalizacji”, PWN, Warszawa 2006;

A. Węgliński: „Mikrosystemy wychowawcze w resocjalizacji nieletnich. Analiza pedagogiczna”, AWH Antoni Dudek, Lublin 2004.

pomysł i opracowanie rap

w górę/up

redaguje Rafał Pastwa  © 2013